گاوزبان گیاهی است علفی و یکساله که ارتفاع ساقه آن تا ۶۰ سانتیمتر می‌رسد ساقه آن شیاردار و خاردار می‌باشد. برگ‌های این گیاه ساده و پوشیده از تارهای خشن است. گلهای آن به رنگ آبی، سفید و بنفش می‌باشد.

گاوزبان احتمالا از شمال آفریقا به نواحی دیگر راه یافته و امروزه در منطقه مدیترانه، نواحی شمال آفریقا و قسمت‌هایی از خاورمیانه مثل کشورمان كه اغلب در دامنه كوه‌های البرز می‌روید و در حال حاضر نیز به شكل صنعتی كشت می‌شود. این گیاه دارای گونه‌های زیادی است و به دلیل خواص دارویی فراوان و گل‌های زیبا، بسیاری از خانواده‌ها آن را در باغچه‌هایشان می‌كارند. برگ‌ها و گل‌ها بخش‌های مصرفی این گیاه را تشكیل می‌دهند. گل‌گاوزبان به دلیل دارا بودن مقادیر چشمگیر پتاسیم و كلسیم بسیار ادرارآور بوده و با تحریك بدن، تبادلات سلولی را تنظیم و سیستم اعصاب را آرام و برای درمان ناراحتی‌های اعصاب به كار می‌رود.

گاوزبان گیاهی مقاوم به شوری است که قادر به جذب یون‌های سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم از خاک می‌باشد و می‌توان از این گیاه برای خارج ساختن این یون‌ها از خاک و اصلاح خاک‌های شور و قلیا استفاده کرد

خواص داروئی گل‌گاوزبان

بر اساس کتاب قانون بوعلی سینا:(قانون در طب انتشارات صداوسیما صفحه ۲۰۲) مزاج:گرمیش نزدیک به اعتدال است و کمی به سوی گرمی گرایش دارد، در آخر اول رطوبتی دارد. خوزی گفته‌است در آخر دوم سرد و تر است و این نظریه از راستی دور است.

گل گاو زبان و برگ‌های آن تصفیه کننده خون است.

آرام کننده اعصاب است.

عرق آور است.

ادرار آور است.

کلیه‌ها را تقویت می‌کند. 

سرماخوردگی را برطرف می‌کند. 

برای از بین بردن سرفه از دم کرده گل گاو زبان استفاده کنید.

در درمان برونشیت موثر است.

بی اختیاری دفع ادرار را درمان می‌کند.

التهاب و ورم کلیه را درمان می‌کند.

در درمان بیماری سرخک و مخملک مفید است.

ضماد برگ‌های گاو زبان برای رفع ورم موثر است.

برگهای گاوز بان را بپزید و مانند اسفناج از آن استفاده کنید.

برگهای تازه گل گاو زبان دارای مقدر زیادی ویتامین C می‌باشد و در بعضی از کشورها آنرا داخل سالاد می‌ریزند.

این گیاه درمان خوبی برای فلاش بک زدن‌های متوالی در زندگیست

نحوه استفاده از گل گاوزبان

به صورت دم کرده مصرف می‌شود و برخی مقداری فندق هم با آن مصرف می‌کنند

فواید یک فنجان گل گاوزبان

این روزها برخی افراد از استرس، اضطراب، اختلال در تمركز، كم‌خوابی یا بی‌خوابی ناشی از تغییر فصل رنج می‌برند. بروز این علائم حتی به میزان ناچیز می‌تواند سلامت روح و روان را تحت تاثیر قرار داده و عملكرد طبیعی مغز را مختل كند. 

جوشانده و دم‌كرده این گیاه حواس پنجگانه را تقویت كرده و بسیار نشاط‌آور، بازكننده رنگ رخسار، كاهنده غم و اندوه و ضد وحشت و اضطراب است و می‌تواند حواس‌پرتی را رفع و تنگی نفس ناشی از آشفتگی ذهنی را بهبود بخشد.

خواص ضد سرطانی

منیزیم موجود در گل‌گاوزبان ضدسرطان بوده و به دلیل دارا بودن «آلكوالویید» می‌تواند ضد حساسیت، ضد‌روماتیسم و ضد التهاب باشد.این گیاه باعث كاهش تب در بیماری‌هایی چون سرخك، مخملك، آبله و كهیر می‌شود.

 در برخی كشورها برگ‌های تازه گل‌گاوزبان را به علت داشتن مقادیری ویتامین C داخل سالاد می‌ریزند. گل‌های تازه این گیاه نیز بویی شبیه خیار دارد و وقتی در آب خیسانده شود و با آب‌لیمو و شكر مخلوط شود، مصرف آن برای روزهای گرم بسیار نشاط‌انگیز و خنك‌كننده است.

تصفیه‌كننده خون

گل‌گاوزبان علاوه بر خواص درمانی فوق تصفیه‌كننده‌خون، ضداسپاسم، محرك غدد آدرنال، مقوی قلب و عروق، نرم‌كننده مجاری تنفسی، خلط‌آور، شیرافزا و مسهل بوده، ولی به دلیل دارا بودن آلكوالویید برای زنان باردار و كودكان مضر است.

دم‌كرده گل‌گاوزبان به همراه سنبل‌الطیب و لیموعمانی یك نوشیدنی نشاط‌آور و آرام‌بخش است كه استفاده از آن به جای چای و قهوه در مجالس عزاداری برای ایجاد آرامش درونی توصیه می‌شود.